Макъале, сонъу, 10-11
17 вересня, 2025 в 6:27,
Немає коментарів
10.
Эбет, талиль олунгъан девир ичинде терджимелер де дюнья юзю корьгени шубесиздир. 2017 с. «Мавылыкъ. Блакить» адында, чешит несильге аит, профессионал ве иджаткъа энди къошулгъан, земаневий къырымтатар несирджи ве шаирлернинъ эсерлерини ве шу эсерлернинъ терджимелерини топлагъан джыйынтыкъ нешир этильди.
2021 сенеси озьбек ве рус языджысы Тимур Пулатовнынъ, белли тюркшынас, шаир Бекир Чобан-заденинъ репрессия йылларындаки такъдирине багъышлангъан, «Къызыл фуртуна» романы дюнья юзю корьди,
«Къырым инджири» ярышы бедий эсерлернинъ къырымтатар тилине ве аксине терджиме этильмесине буюк сильтем олгъандыр. Ярышнынъ отькерильген йыллар ичинде эм классик, эм де земаневий эсерлер терджиме этильди. Ишбирликте иджадий тандемлер шекилленди. Ал-азырда бойле иджадий коллективлерден бири – Мамуре Чабанова, Тимур Къуртумеров ве Осман Ислямов А. Сент-Экзюпери язгъан мешур «Кичик принц»нинъ къырымтатар тилине терджимеси узеринде чалышалар.
11.
Къырымда ве ярымададан тыш, бу он-он бир йыл ичинде дердж этильген къырымтатар эдебий махсуллары акъкъында бир, гъает устьтен козь ташлап, бир фикир чыкъармакъ ичюн, бедий эсерлер «Къырым» ве «Янъы дюнья» газетлери, «Йылдыз», «Nenkecan», «Ана тили оджаларына» журналларында нумайыш этильгенини унутмамакъ керектир. Базыда, бойле эсерлер, джыйынтыкълар айры китап шекилини ала. Мисаль оларакъ, Тимур Пулатовнынъ эсерлери, я да Алим Куртумеровнынъ «Хаджи Гирай» (2024) тарихий романы бойле ёлнен дюнья юзюни китап шекилинде корьдилер. "Къырым – Миллет! Ватан – Девлет!" (2024) шиирий джыйынтыкъ исе «Къырым» газетасында сонъки он йыл девамында чокътан-чокъ муэллифлерининъ эсерлерини топлагъан дайджест шекилини алды. Бу китапкъа белли шаирлеримиз Шукри Аппаз, Шерьян Али, Таир Халилов, Певат Зети, Рефат Чайлакъ, Рустем Джелил, Сейран Ибраим, Сеяре Кокче, Сеяре Меджитова, Наджие Аметова ве даа чокъ-чокъ шаирлернинъ эсерлери кирсетильдилер.
Бир сыра назм ве несир язгъан, Интернетте, матбуатта озь эсерлерни дердж эткен муэллифлериниъ адлары мында анъылмай къалгъаны анълашыла. Умют этемиз ки, оларнынъ китапларыны да бизге якъын арада корьмеге къысмет олур. Бу сырада, Зинедин Идрисов, Зеври Комурджи кибилерини анъайыкъ. Янъы адлар бу джедвельге къошулсын.
Умумий бир нетидже чыкъараджакъ олсакъ, Къырымда ве онынъ тышында къырымтатар тилинде ве миллетимизнен багълы мевзуларда тюрлю шекиль ве жанрларда эсерлер пейда олалар. Таби ки, бизлер - окъуйыджылар, ана-бабалар ве зенаатымыз тиль, эдебият, маарифнен багълы олгъанлар - бойле эсерлернинъ даа чокъ олмасыны, даа чокъ мевзулар ачыкълангъаныны, даа да янъы муэллифлернинъ мейдангъа чыкъкъаныны ве оларнынъ къалемлери пишкинлешкенини, эдебиятны керчектен севгенлернинъ даиреси эп кенишленгенини, эсерлернинъ нумайыш этювининъ техника ве кейфиет джеэттен даа да илери олмасыны истегенимиз белли. Бу шейге дуаджымыз. Эм бу истеклеримизни аяткъа кечирмекте, имкянымызгъа коре, элимизден кельгени къадар, арекет эткенлерден озюмиз олайыкъ.
Майе Абдулганиева, филолог