2.

Шимди, къайд эткенимиз он-он бир йыл девамында нешир этильген китаплар козьден кечирейик десек, бойле шейлерни айта билемиз. Къырымда 2014 сенесинден бугуньге къадар дердж этильген эдебиятны бир къач хусусиетке коре айырмакъ мумкюн. Китапнынъ басылгъан ерине ве чыкъарылмакъ ичюн тёленген парасына коре фаркъ этильсе, мында девлет бюджетине (эксерий алда, мында «Исмаил Гаспринский адына медиамеркез» девлет муэссисесинде, планлы ве девлет бюджети эсабына чыкъарылмасыны козьде тутамыз), я да дигер бир нешриятларда муэллифнинъ озь парасы, я да спонсор ярдымынен чыкъаргъан аллар ола.

Даа бир дередже тарзында, земаневий эдебий эсерлерни шекиль, жанр ве мевзу чешитлигине коре айырмакъ мумкюн. Демек, несир, назмиет киби ве весикъалы несир, публицистик очерклер кибилерни айырмакъ мумкюн.

Земаневий къырымтатар муэллифлери озь эсерлерни язгъан тилине коре де фаркъ этмек мумкюн. Бойледже, эсерлер, муэллифнинъ не ерде булунгъанына коре, олар ана тилинде, рус я да украин тилинде язылалар. Базыда бир китапта къырымтатар ве даа бир тильнинъ ишлетильмеси де расткеле.

Мевзу джеэтинден эм несир, эм де назм эсерлерини эсас ёнелишлерге коре бельгилемек мумкюндир:

- Ватан, ватанперверлик мевзулары – бойле эсерлерде къырымтатар муэллифлери Къырымгъа, озь халкъына, миллий менликнинъ тикленмеси ве сакъланмасы огърунда алып баргъан курешини медх этмектелер. Бу мевзу шиириетте даа да гъайретли акс олуна. Деерлик бутюн муэллифлернинъ яшына, сюргюнликте я да Къырымда догъгъанына бакъмадан, джыйынтыгъында бойле шиирлер бардыр.

Там иле эписи муэллифлер тарихий вакъиаларгъа да мураджаат этелер. Чокъусы алда, булар сюргюнликте кечирильген вакъиалар акъкъында хатырлавларнынъ озю, я да бойле хатырлавлар эсасында язылгъан эсерлердир. Шимди Ханлыкъ девирине де меракъ эп арта.

Эльбет де, земаневий къырымтатар языджы ве шаирлерининъ чокъу аятий адиселерден ве инсанларнынъ озьара мунасебетлеринден де ильхам алып, эсерлерини язалар.

Китапнынъ, я да догърусы, эсернинъ дердж этюв усулы да эки тюрлю ола: кягъыт нешири я да электрон шекили.

Шекильдже бир янъылыкъ оларакъ, сонъки йылларда фентези ве хоррор киби жанрларгъа аит эсерлер пейдаланып башлагъаныны къайд этмек мумкюн. Эксерий алда, бойле эсерлер кягъыт китабы шекилинде нешир этильмей, ичтимаий агъларда дердж этильмектелер.

Кягъыт китапларынынъ къурулышы акъкъында айткъанда, тыштан ве мунджериджесининъ беян олунмасынынъ гъает гузель сойларынен бирге, базыда, китапнынъ ичиндеки гузель эсерлер бираз тертипсиз, мантыкъсыз арды-сыралыкъта кельген китаплар да расткеле. Яхшы ки, бойле сойлары гъает азлар.