Шахсен меним ичюн бу шей тедбирде энъ къыйын олды. Амма мусафирлерни динълеп, бу меселе биревлер ичюн керчек эмиетли, ве чезильмек усуллары узеринде чалышмалар талап эткенини анъладым. Мусафирлерден, беш баланынъ анасы, меним аддашым олгъан, Майе ханым пек акъыллы ве икметли шейлерни къайд этти. Балаларгъа, келеджектеки оладжакъ къадынынъ я да къоджанъ сеннен бир менталь алеминден, бир аятий къыйметлерни къабул эткенлерден олмасы яхшыдыр.
Яшлар группасындан джевап берген Зейнеп Ибрагимованынъ айткъаныны да бегендим. Яшлар деди ки, башта эвленмек ниети олмакъ керек, керек олгъанда, психологнынъ ярдымына мураджаат лязим. Мусафирлернинъ базыларынен ич де разы олмагъанымны да, бельки, айтмагъа керектир. Янымда Зерам да бар эди, онынънен эвге къайткъанда, ёл бою шу мевзуда лаф эте берип кеттик. Иште, бу да Лейля ханым дискуссиягъа ляйыкъ меселени котергенининъ бир исбатыдыр. Амма, зан этсем, бу меселе халкъымызнынъ демография меселесининъ кескин ве хавфлы вазиетини косьтермекнен бирге, айны заманда, дюньевий даимий меселернинъ даиресине аиттир. Яни, чезильмеси боюнджа да, дюньядже, асырлардже, нидже несиллер баш ёруткъан меселелерден биридир. Эм де, догърусы, шимдики пытракълы заманда бу меселенинъ себеплери де тек яшларнынъ назлангъанында дегиль, фикиримдже.
Эльмира ханым иле субет пек самимий олды. О, эсерлеринде нелер косьтермеге истегенини, лакъырды тилимизни сакъламагъа арекет эткенини бильдирди. "Иште, бу!" икяесинде яш инсан озюне ляйыкъ омюр аркъадашы къыдыргъанда, озю де ляйыкъмы экенини тюшюнмек керегини, бири бирине къойгъан маддий джеэттен талаплар дереджеси бираз тюшюрильмек кереклигини айтмагъа истегенини бильдирди.
Бу тедбир ичюн Лейля ханым даа бир меракълы шей тапты. Икяенинъ мундериджесини мусафирлер арды-сыра, невбетнен хатырладылар.
Энвер оджа Къуртумеров озь чыкъышында икяенинъ тилине дикъкъат айырды, эсерде расткельген бир къач сёзюнинъ этимологиясыны анълатты.
Весиле ханым Менусман Эльмира ханымнынъ терджимеиалы акъкъында тариф этти ве фотолардан азырлагъан презентацияны косьтерди.
Шевкет оджа Юнусов Эльмира ханымнынъ иджады боюнджа озь къайдларыны бильдирди.
Мен де мусафирлернен озь фикирлеримни пайлаштым.
Эльмира Бекированынъ мезкюр "Иште, бу!" адлы ве даа эки икяесини мен "Къырым инджири" ярышы черчивесинде таныш олдым. Экисини бу ярышнынъ жюри азасы оларакъ ве сонъра конкурс гъалиплери эсерлернинъ топламларында муаррир оларакъ окъугъан эдим. Эльмира ханымнынъ бу учь эсери (шу сырада "Асрет" ве "Айдын козьлю Адилем" /бу икяени Ютуб-каналымда сеслендирдим/) несир эсери огюне къоюлгъан бедийлик, къурулыш киби талапларгъа коре, буюк усталыкънен язылгъан. Ве шахсен мен олардан окъуйыджы олуп пек тесирлендим. "Иште, бу!" икяеси, фикиримдже, гузель динамикагъа хас, позитив бир муит ярата, умют багъышлай, керчегимизни реалистик шекильде акс эттире: онда Интернет, яшларнынъ образлары акъикъаттан узакъ дегиллер. Аслында, муэллифнинъ айткъанына коре, бу икяелер эписи керчек адиселер узеринде ве прототиплери олгъан тарзда язылгъанлар. Амма бу документаль очерк дегиль, менторлыкъ бир насиатлар дегиль, аксине, къолай окъулгъан эсерлердир. Даа да, мен икяенинъ къараманы Османнынъ сырдашы онынъ битасы олгъаныны пек бегендим. 2) Османнынъ юрьген къызына кельгенде, кене де хрестоматик "муштери" фельсефесинде яшагъан бириси, дер эдим.
Айше, ондан акъылы, земаневийлиги, табий дюльберлиги ве самимийликнен айырыла.
Муштери дегенде, бу образ дюньевий эдебиятта чокъ расткеле. Не ичюндир, меним совет ве рус эдебиятынен зеэрленген акъылыма Виль Липатовнынъ " И это всё о нём" эсеринден Столетовнынъ севген Людмиласы кельди. Женя Столетов озю севген къыз акъкъында "отлай" дей эли. Яни аятнынъ варлыкълары ве инсанларыны тек файдалана. Ве дюльбер. Озюнинъ дюльберлигине чокъ вакъыт айыра. Озюни севе.
Инсан, керчектен яхшылыкъкъа, маддий джеэттен токълукъкъа ынтылмакъ керек. Амма эр шейнинъ къарары олмалы. Лякин, умют этем ки, "Иште, бу!" икяени окъугъанлар тек дюльбер олмакъ авеслиги, озюни бакъув, эв, машина истеги - ярамай бир шей деп де, анъламазлар ве икяенинъ баш фикири башкъа шейде олгъаныны корерлер.
Даа бир фикир бу иджаткярлар белли бир несилинен багълы. Озьбекистанда 1982 сенеси "Къарылгъачлар" адлы эсерлер топламы чыкъты. Манъа ойле кельди ки, эсерлери бу китапчыкъкъа кирген муэллифлернинъ чокъусы, даа догърусы, мен шу несильни козьде тутам, Къырымгъа авдет джерьяны иле Ватангъа къайткъан сонъ, озюни языджылыкъ саада толусынен косьтерип оламадылар. Адаша билем, амма манъа ойле дуюла.
Бу несильнинъ векиллери эдебиятымызда кереги дереджеде такъдим этильмегендир. Айры языджылар, эбет белли, амма оларнынъ мыкъдары баягъы чокъ деп, тюшюнем. "Чекмедже ичюн" язгъандырлар, деп беллейим. Амма, мына, Эльмира ханым киби, пек истидатлы олгъанларында шубем ёкъ.
Лейля ханым Асанова пек эмиетли иш япа. Ана тилимиз яшамасы ве илерилемеси ичюн озь кучюни сарф эте, оджалар ве ватандашлар ичюн бойле файдалы журналыны азырлап чыкъара.
Эм де бу тедбирде бир къач несиль векиллерини топлады, бизлер ана тили муитинде лакъырды этип, истидатлы генч йырджымыз Диляра Тукянджининъ иджрасында музыкалы чыкъышны де динъледик.